برنامه استراتژیک پنج‌ساله مرکز تحقیقات سلامت پسته

مقدمه
مرکز تحقیقات سلامت پسته دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان در مرداد ماه سال ۱۳۹5 موفق به اخذ مجوز اصولی تأسیس از سوی معاونت تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی گردید. در این مرکز، پژوهش‌های پایه و کاربردی در زمینه‌های مختلف مرتبط با پسته و سلامت انجام می‌شود. به‌علاوه برخی از دانشجویان دکترای پژوهشی، دکترای حرفه‌ای پزشکی، کارشناسی ارشد رشته‌های تحصیلات تکمیلی علوم پایه پزشکی و نیز کارشناسی علوم آزمایشگاهی می‌توانند زیر نظر اعضای هیئت علمی مرکز به انجام طرح‌های تحقیقاتی بپردازند. همچنین دانشجویان ارشد و دکتری وزارت علوم که موضوع پایان نامه آنها در ارتباط با محورهای پژوهشی مرکز می باشد می توانند به صورت مشترک با اعضای هیات علمی این مرکز کارهای پژوهشی خود را انجام دهند.

چشم‌انداز  (Vision)
با توجه به اینکه شهر رفسنجان به عنوان قطب پسته کشور شناخته می شود و این شهر دارای اساتید و محققان زیادی در دانشگاه ولیعصر رفسنجان (وابسته به وزارت علوم) و همچنین مرکز تحقیقات پسته کشور (مستقر در رفسنجان- وابسته به جهاد کشاورزی) می باشد که قسمت اعظم فعالیتهای پژوهشی خود را در زمینه پسته انجام می دهند. دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان بر آن شد تا با تاسیس مرکز تحقیقات سلامت پسته ضمن همکاری با سایر دانشگاه ها و مراکز تحقیقاتی استان و کشور از پژوهشگرانی که مایل به تحقیق در زمینه سلامت پسته هستند دعوت به همکاری نماید تا زیر نظر اساتید با تجربه این مرکز پژوهش های خود را به انجام رسانند.

رسالت  (Mission)
مرکز تحقیقات سلامت پسته دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان سعی دارد محورهای ذیل را به‌عنوان رسالت خود تحقق بخشد:
•    کمک در اجرای پروژه ها، طرحهای تحقیقاتی و پروپوزال های دانشجویی در ارتباط با سلامت پسته
•    ارائه راهکارهای مناسب به منظور افزایش سلامت و بهداشت پسته
•    تهیه، تدوین، ارائه و اجرای برنامه‌های کلان تحقیقاتی در سطح ملی با توجه به اولویت های منطقه در زمینه پسته
•    تولید محصولات دانش بنیان از پسته
•    انجام مطالعات و تحقیقات بنیادین و کاربردی در حوزه‌هایی مبارزه با آفات و بیماری های پسته، بررسی تاثیر پسته و ترکیبات موجود در آن بر سلامت افراد، جایگاه پسته در تغذیه افراد
•    برنامه‌ریزی، هدایت و حمایت از فعالیت‌های مربوط به انتقال یافته‌های تحقیقاتی، اختراعات، اکتشافات، مالکیت معنوی و استفاده از دانش فنی حاصل از پژوهش‌های بنیادین و کاربردی در بخش خصوصی
•    اجرای برنامه‌های کلان کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت تحقیقات در زمینه سلامت پسته
•    همکاری و ایجاد هماهنگی با مؤسسات مادری، واحدهای اجرائی، دانشگاهها، مؤسسات آموزش عالی و مؤسسات بین المللی مرتبط با پسته
•    برگزاری کارگاه‌های علمی

نقاط قوت  (Strengths)
•    استقرار مرکز تحقیقات سلامت پسته در معاونت غذا و دارو
•    امکان استفاده از آزمایشگاه های تخصصی و تجهیزات پیشرفته معاونت غذا و دارو
•    آزمایشاه کنترل غذای دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان واقع در معاونت غذا و دارو به عنوان یکی از آزمایشگاه های مرجع صادر کنند گواهی بهداشت برای محموله های پسته صادراتی به اتحادیه اروپا می باشد که امکان تحقیقات زیادی را در زمینه پسته برای مرکز تحقیقات سلامت پسته فراهم می نماید.
•    با توجه به اینکه شهر رفسنجان به عنوان قطب پسته کشور مطرح بوده و دارای باغات پسته زیادی می باشد و افراد زیادی در این شهر با پسته سر و کار دارند لذا امکان تحقیقات در زمینه پسته و ارتباط آن با سلامت افراد به خوبی برای این مرکز تحقیقات فراهم می باشد.
•    وجود نیروی انسانی محقق و کارآمد در این مرکز و سایر مراکز دانشگاهی شهر از جمله دانشکده کشاورزی دانشگاه ولیعصر (عج) و پژوهشکده پسته رفسنجان و امکان همکاری مشترک و نزدیک با پژوهشگران و اعضای هیات علمی این مراکز  
•    وجود سایر مراکز تحقیقاتی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان و امکان همکاری همه‌جانبه با پژوهشگران این مراکز و استفاده از دستگاه های و تجهیزات آزمایشگاهی این مراکز
•    تاسیس پژوهشکده علوم پایه پزشکی به عنوان اولین پژوهشکده دانشگاه و امکان همکاری با محققان این پژوهشکده

نقاط ضعف  (Weaknesses)
•    مشکلات جذب نیروی انسانی (پژوهشگر و کارشناس)
•    عدم وجود فضای مناسب و کافی برای این مرکز به صورت مستقل
•    عدم تخصیص بودجه کافی برای مرکز
•    تجهیز ناکافی آزمایشگاه‌ها

فرصت‌ها  (Opportunities)
•    پذیرش دانشجویان تحصیلات تکمیلی وزارت علوم (کارشناسی ارشد و دکتری) با موضوعات پایان نامه در ارتباط با سلامت پسته
•    حمایت‌های مالی دولت از مراکز تحقیقاتی
•    نیاز مردم شهر رفسنجان به انجام تحقیقات در زمینه پسته و بررسی ارتباط این محصول استراتژیک با سلامت افراد
•    ارتباط مرکز با سایر مراکز تحقیقاتی، پژوهشکده ها و دانشکده های مرتبط با پسته از جمله پژوهشکده پسته رفسنجان و دانشکده کشاورزی دانشگاه ولیعصر (عج) رفسنجان
•    وجود افراد جوان و علاقه‌مند به پژوهش در رابطه با سلامت پسته در شهر رفسنجان
•    استقرار مرکز در معاونت غذا و دارو و امکان استفاده از تجهیزات آزمایشگاهی پیشرفته آنها
•    ایجاد مرکز در شهر رفسنجان که قطب پسته کشور است و اهمیت پژوهش در ارتباط با سلامت پسته برای شهر رفسنجان
•    وجود مجله انگلیسی دانشگاه تحت عنوان Pistachio and Health Journal که در زمینه های تحقیقاتی مرکز مقاله می پذیرد.

تهدیدها  (Threats)
•    عدم تصویب چارت سازمانی مستقل
•    پایین بودن بودجه تحقیقاتی
•    عدم امکان جذب نیروی انسانی متخصص
•    عدم پرداخت به‌موقع هزینه‌های مربوط به تحقیقات
•    عدم استقلال مالی مرکز تحقیقاتی

اهداف کلان  (Goals)
•    انجام پژوهش‌های کاربردی، بنیادی و بالینی در زمینه سلامت پسته
•    تربیت نیروی انسانی محقق در زمینه پسته و سلامت
•    تلاش در جهت جذب حمایت‌های مالی سازمان‌ها و انجمن‌های علمی داخلی و خارجی جهت انجام تحقیقات
•    همکاری علمی با مراکز تحقیقاتی در ایران و سایر کشورها و نهادهای ملی و بین‌المللی در زمینه کاری مرکز
•    تجهیز و بهینه‌سازی آزمایشگاه‌های اختصاصی برای مرکز تحقیقات در راستای فعالیت‌های پژوهشی مرکز
•    ارائه راهکارهای موثر بر پایه تحقیقات و پژوهش های علمی به منظور رفع مشکلات بهداشتی و درمانی ایجاد شده در افرادی که در مراحل کاشت، داشت و برداشت محصول پسته دخیل بوده اند.
•    ارائه راهکار و کمک به حل مشکلات بهداشتی مرتبط با صادرات پسته

اهداف راهبردی  (Strategic Objectives)
•    توسعه تحقیقات مرتبط با پسته و سلامت
•    محور قرار دادن برنامه استراتژیک تدوین‌شده برای انجام فعالیت‌های آتی مرکز
•    استفاده از نیروهای تخصصی و توانمندسازی آنها
•    توسعه تحقیقات دانش بنیان و محصول محور در ارتباط با فعالیت های مرکز
استفاده از فرصت‌ها در راستای کاهش نقاط ضعف  (Weaknesses/Opportunities; WO)
•    به‌روزرسانی وب‌سایت مرکز
•    افزایش جذب بودجه جهت توسعه تحقیقات مرتبط با پسته و سلامت
•    شناسایی و جذب نیروی انسانی کارآمد
•    حمایت از محققین در جهت افزایش انگیزه برای تحقیق در زمینه پسته و سلامت
•    افزایش مهارت‌های محققین و پژوهشگران مرکز
•    ساماندهی طرح‌های تحقیقاتی کاربردی
•    توسعه تجهیزات آزمایشگاهی
استفاده از نقاط قوت در راستای کاهش تهدیدها   (Strengths/Threats; ST)
•    شرکت فعال در جلسات پژوهشکده پسته که ارتباط مستقیم و حضوری با پسته کاران استان را فراهم می نماید و ارتباط حضوری با آنها و شنیدن مشکلات بهداشتی آنها
•    احیای جایگاه تحقیق در زمینه پسته و سلامت برای موسسات و سازمان های مرتبط با پسته از جمله جهاد دانشگاهی
•    تلاش در جهت دریافت مجوز قطعی مرکز
•    انعکاس برنامه‌های مرکز به دیگر مراکز تحقیقاتی دانشگاه و سایر مراکز تحقیقاتی خارج از دانشگاه و همچنین پسته کاران استان

راهکار رفع تهدیدها و نقاط ضعف  (Weaknesses/Threats; WT)
•    ارتقای کیفی نیروهای انسانی مرکز تحقیقات
•    جذب محققین کارآمد در امر تحقیق
•    بهینه‌سازی ارتباطات با سایر مراکز تحقیقاتی
•    سازمان‌دهی خرید تجهیزات و مواد مصرفی مرکز تحقیقات
•    ایجاد واحد ارتباط با صنعت

برنامه استراتژیک پنج‌ساله مرکز تحقیقات سلامت پسته
سال اول:
•    تصویب طرح های تحقیقاتی در زمینه پسته و سلامت
•    جذب محققان علاقمند در زمینه های فعالیت مرکز از اعضای هیات علمی دانشگاه و سایر مرکز تحقیقاتی خارج از دانشگاه به عنوان پژوهشگر
•    چاپ مقالات مستخرج از طرح های تحقیقاتی تصویب شده در مرکز در مجلات معتبر دنیا
•    خرید تجهیزات آزمایشگاهی و دستگاهی مرتبط با فعالیت های مرکز

سال دوم:
•    توسعه فضای فیزیکی متناسب با اهداف و برنامه‌های مرکز با تأکید بر تأسیس ساختمان مناسب و مستقل
•    تکمیل تجهیزات متناسب با اهداف و برنامه‌های مرکز
•    فراهم‌کردن بستر برای توسعه و اجرای طرح‌های مشترک با سایر دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی خارج از  دانشگاه
•    انعقاد تفاهم نامه بین مرکز تحقیقات سلامت پسته با سایر مراکز تحقیقاتی دانشگاه و خارج از دانشگاه

سال سوم:
•    تصویب طرح های دانش بنیان و محصول محور
•    اختصاص فضای فیزیکی برای توسعه آزمایشگاه های مستقل برای انجام فعالیت های پژوهشی پژوهشگران مرکز
•    ثبت حداقل یک مجله معتبر مرتبط با پسته و فعالیت های تحقیقاتی مرکز

سال چهارم:
•    تأسیس و ثبت حداقل یک شرکت دانش‌بنیان وابسته به مرکز
•    فراهم کردن زیرساخت‌های لازم جهت ارائه خدمات تخصصی در رابطه با اجرای طرح‌های تحقیقاتی اعضای هیئت علمی و مراکز وابسته به دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان و سایر سازمان‌ها و نهادهای دولتی و خصوصی
•    فراهم کردن زیرساخت‌های لازم جهت همکاری با صنعت در جهت اجرای طرح‌های تحقیقاتی کاربردی
•    فراهم کردن زیرساخت‌های لازم جهت کاربردی کردن (تبدیل به محصول) نتایج تحقیقاتی مرکز

سال پنجم:
•    کسب مجوز نهایی تأسیس مرکز از مراجع ذی‌صلاح (دانشگاه و وزارت متبوع)
•    تصویب چارت سازمانی مرکز و استخدام نیروهای لازم با تخصص‌های موردنظر
•    تخصص بودجه مستقل و متناسب با اهداف و برنامه‌های مرکز
•    تلاش در جهت عضویت مرکز در اولین پژوهشکده در حال تأسیس دانشگاه